CHMOD (Change Mode), Linux benzeri Unix bazli isletim sitemleri ve serverlar üzerinde bir dosyanin veya bir dizinin okuma yazma iznini degistirmek için kullanilan bir komuttur. Verilen yazma veya okuma izinleri sayesinde server o dosyaya ulasmak için izin isteyen kisilere izin verir veya kisitlama getirir. CHMOD her dosya için farkli olabilir ve her dosya yada klasör farkli bir CHMOD yani yazma/okuma iznine sahip olmasi gerekebilir.
chmod degeri 3 rakamdan olusmaktadir: (Örnek: 444, 644, 755 vb.) Buradaki ilk rakam Yönetici iznini belirtir. Ikinci rakam gruplar içindir, Örnek olarak Moderator grubu için verilen izindir Üçüncü rakam ise normal kullanicilar için verilen izindir. Buradaki rakamlar elbette gelisi güzel verilmemistir. Buraya yani birinci, ikinci ve üçüncü olarak kullanilacak olan rakamlarin her birinin bir anlami vardir. Aslinda yukarida basamaklarin anlamlarini belirttik. Simdi ise basamaklardaki rakamlarin ne anlama geldiklerini açiklayalim:
Bu basamaklarda 1'den 7'ye kadar olan rakamlar (1 ve 7 dahil) kullanilir ve her birinin bir anlami vardir:
CHMOD Ayarlari
Özellikle CMS veya hazir scriptler kurarken mutlaka dosyalarin sunucu üzerinde tam olarak çalisabilmesi için dogru CHMOD degerlerine sahip olmasi gerekir. Tüm dosyalarin dogru izinlere sahip olmasi için ise ayarlamayi manuel olarak kullanicilarin kendileri yapabilmektedir. CHMOD ayarlarini yapmak için hosting paneliniz içerisinden bir web yöneticisi kullanabileceginiz gibi ayrica FTP hesabiniz yardimiyla da bir dosya veya klasörün CHMOD ayarlarini degistirebilirsiniz.
Örnegin FileZilla ve benzeri FTP programlarinda FTP girisi yaptiktan sonra herhangi bir dizin veya dosyaya sag tiklayip “Dosya Izinleri” sekmesine giris yaparak o dosyanin CHMOD ayarlarini degistirebilirsiniz.
CHMOD Komutlari
CHMOD rakamsal komutlarinda 7'ye kadar ayri derecelendirme vardir;
- 0 – Hepsini Reddet
- 1 – Sadece Çalistirma izni
- 2 – Sadece Yazma izni
- 3 - Çalistirma + Yazma Izni
- 4 – Sadece Okuma izni
- 5 – Okuma + Çalistirma izni
- 6 - Okuma + Yazma izni
- 7 - Okuma + Yazma + Çalistirma izni
Yukaridaki 7 dereceye kadar olan izinler 3 farkli grup için verilir.
- Sahip Izinleri – Dosya veya dizin sahipleri için
- Grup izinleri – Dosya veya dizinin ait oldugu grup
- Genel Izinler – Herkes için izinler
chmod 444: Yukarida bahsettigimiz 3 grup tarafindan sadece okunabilir,
chmod 644: Admin tarafindan yazilabilir, diger iki grup tarafindan okunabilir,
chmod 755: Admin tarafindan hem okunabilir hem yazilabilir hem de çalistirilabilir, diger iki grup tarafindan ise okunabilir ve çalistirilabilir,
chmod 777: Her üç grup tarafindan hem okunabilir hem yazilabilir hem de çalistirilabilir. Burada hiç bir kisitlama yoktur ve tehlikeli bir durumdur. Tavsiye edilmez.